ISBN: 960-7597-17-6

Συγγραφέας: Γιάννης Χρ. Μελέτης

Εκδόσεις: Εκδόσεις "Νηρέας"

Αθήνα 2008

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Μετά την πρώτη έκδοση σε CD-ROM του “ΑΤΛΑΝΤΑ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ”, του CD-ROM “ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ – διαγνωστική προσέγγιση” την έκτη έκδοση του βιβλίου “ΑΠΟ ΤΟ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΥΡΗΜΑ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ", την Ελληνική έκδοση του βιβλίου "ΑΤΛΑΝΤΑ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ" καθώς και την Αγγλική έκδοση του "ATLAS OF HEMATOLOGY" τα σχόλια που έφτασαν μέχρις εμένα από Σεβαστούς Δασκάλους, νεότερους Συναδέλφους κάθε ειδικότητας, καθιερωμένους Αιματολόγους Έλληνες όσο και ξένους, αλλά και από Φοιτητές της Ιατρικής, μου έδωσαν τη δύναμη να προσπαθήσω να βελτιώσω και να συμπληρώσω την προσπάθεια αυτών των εκδόσεων. Έτσι αποφάσισα τηv δεύτερη έκδοση του "ΑΤΛΑΝΤΑ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ" με περίπου 3500 έγχρωμες εικόνες μικροσκοπικών παρασκευασμάτων, με ειδική προσαρμογή για διαγνωστικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς.

“Μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις” και αυτό ιδιαίτερα ισχύει για την αιματολογία, αφού η εξοικείωση και η μακροχρόνια παρατήρηση αιματολογικών παρασκευασμάτων είναι η βάση για τη σωστή διαγνωστική προσέγγιση. Η παρατήρηση πολλών παρασκευασμάτων είναι απαραίτητη εκπαιδευτικά, αφού κάθε άρρωστος έχει τη “δική του νόσο” και συχνά η κυτταρομορφολογία αλλάζει σημαντικά ανάλογα με την περίπτωση.

Η εργασία αυτή σχεδιάστηκε έτσι, με την παρουσίαση βραχέως κειμένου, που καλύπτει τα βασικά στοιχεία κάθε αντικειμένου και με αρκετές εικόνες του ίδιου θέματος, αλλά με παραπλήσια μορφολογία, ώστε ο χρήστης να έχει εύκολη θεωρητική και πρακτική πρόσβαση στο περιεχόμενο της αιματολογικής κυτταρολογίας.

Υπάρχουν πολλοί άτλαντες αιματολογίας, αλλά πιστεύω ότι η παρούσα εργασία δίνει τη δυνατότητα παρατήρησης πολλών παρασκευασμάτων με το ίδιο αντικείμενο, που οι συνήθεις άτλαντες δεν το παρέχουν, λόγω στενότητας χώρου και κόστους. Οι επεξηγήσεις που συνοδεύουν τις εικόνες έχουν σκοπό να δώσουν βασικά στοιχεία για τη φύση των κυττάρων και την αναγνώρισή τους. Oι ποιότητα των εικόνων αρκετές φορές δεν είναι πάρα πολύ καλή, αλλά αυτό έγινε εσκεμμένα, αφού σε όλους είναι γνωστό ότι σχεδόν όλοι οι άτλαντες που κυκλοφορούν έχουν ιδανικές εικόνες, πάντα βέβαια με το ανάλογο “retouche”, που οι αιματολόγοι δεν τις συναντούν σχεδόν ποτέ στην καθημερινή ρουτίνα. Έτσι νομίζω ότι ο μορφολόφος θα πρέπει να είναι εξοικειωμένος με εικόνες από παρασκευάσματα με μη καλή επίστρωση, ταχεία χρώση, κακή ποιότητα χρώσης, μονοχρωματική χρώση, αλλαγή των συνήθων αποχρώσεων λόγω μη ιδανικού pH, καθαρισμένες επιστρώσεις με εμβάπτυνση σε ξυλόλη, παραμονή επί μακρόν του κεδρελαίου στην επίστρωση, κακό ξέπλυμα μετά τη χρώση και πολλές άλλες τυχαίες παραλλαγές, που είναι συχνά αναπόφευκτες και που ο αιματολόγος καλείται να παρατηρήσει, να διαγνώσει, αλλά και να πάρει αποφάσεις. Εξάλλου αυτή ήταν και η συμβουλή των Δασκάλων μου για όσους ασκούν την τρέχουσα μαχόμενη αιματολογία.

Έχω τη βεβαιότητα ότι η ενασχόληση με την “αιματολογική” πρακτική είναι το καλύτερο σχολείο για να φτάσει κανείς σύντομα και με ασφάλεια στη διάγνωση. Αυτόν το δρόμο θέλησα να ακολουθήσω και πέραν αυτού, θέλησα να τον αποτυπώσω σ΄αυτόν τον Άτλαντα, προσφέροντας στους νεότερους την προσωπική εμπειρία και τη γενικότερη και καθιερωμένη πρακτική.

Είναι πραγματικότητα ότι η Ιατρική και ιδιαίτερα η Αιματολογία με τη σημερινή της τροπή, έχει όσο περνά ο καιρός την τάση να “μηχανοποιηθεί'' εντελώς. Η ευκολία της τέλεσης πολλών, ακόμα και πολύ πολύπλοκων παρακλινικών εξετάσεων και μετρήσεων και η μαγεία των αυτόματων αναλυτών και ηλεκτρονικών υπολογιστών, έχει όσο περνάει ο καιρός όλο και περισσότερους θιασώτες. Όμως, όπως μας δίδαξαν σοφοί Δάσκαλοι, η μαγεία της προσέγγισης στη διάγνωση με αρχή τις πληροφορίες από το ιστορικό, την κλινική εξέταση και την αξιολόγηση απλών αιματολογικών και βιοχημικών μετρήσεων και ιδιαίτερα της παρατήρησης των επιχρισμάτων αίματος και μυελού των οστών, είναι το ίδιο θελκτική και μάλλον θα έλεγα εντυπωσιακά ενδιαφέρουσα, αλλά και ικανή και αναγκαία για να επιτευχθεί ο στόχος του κλινικού γιατρού, που είναι η σωστή διάγνωση. Η προσπάθεια αυτή φιλοδοξεί να συμβάλλει στον τρόπο σκέψης, στη λογική της προσέγγισης και στην βήμα προς βήμα προσπέλαση του δρόμου προς τη σωστή διάγνωση, αξιολογώντας απλά αιματολογικά ευρήματα. Η προσπάθεια έχει απώτερο σκοπό να βοηθήσει τους νέους Συναδέλφους, που σ'αυτή την κρίσιμη ώρα της σταδιοδρομίας τους αγωνίζονται να αποβάλλουν τα δεσμά της αποκλειστικά θεωρητικής προσέγγισης, καθώς βρίσκονται σχεδόν, μόνοι και συχνά αμήχανοι, αντιμέτωποι για πρώτη φορά με τον άρρωστο και τις διάφορες συχνά πολλές εξετάσεις. Εξ'άλλου, αυτή η μικρή προσπάθεια δε φιλοδοξεί να υποκαταστήσει τα αξιολογότατα πλήρη συγγράμματα Αιματολογίας που υπάρχουν, αλλά μάλλον να αποτελέσει ένα χρήσιμο βοηθό στον γνώστη της Αιματολογίας, για την ταχεία προσέγγιση κλινικών αιματολογικών προβλημάτων, όπως συχνά εμφανίζονται στην καθημερινή πράξη. Έτσι η λεπτομέρεια έχει αντικατασταθεί από βραχείες εισηγήσεις, πίνακες, διαγνωστικές σκέψεις, προσπάθειες αξιολόγησης των κλινικών και παρακλινικών δεδομένων με στόχο πάντα την πιθανότερη διάγνωση, που δίνονται συνοπτικά σχεδόν τηλεγραφικά, αφήνοντας την παραπέρα προσέγγιση στο θέμα και το χειρισμό του αρρώστου σε εκτεταμένα ειδικά Συγγράμματα και άρθρα. Ο Άτλας αυτός πιστεύεται ότι θα αποτελέσει ένα χρήσιμο βοήθημα για τους νεώτερους γιατρούς Αιματολόγους, Μικροβιολόγους, Φοιτητές Ιατρικής και όσους ασχολούνται με πάθος με την κυτταρολογία του αίματος.

Η εργασία θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί χωρίς την επίπονη και μακρόχρονη προσπάθεια για την ηλεκτρονική μεταφορά και συστηματοποίηση των εικόνων από τον γιό μου Χρήστο Μελέτη, Ηλεκτρολόγο μηχανικό και Μηχανικό Ηλεκτρονικών υπολογιστών και την κόρη μου Ραλλού Μελέτη, γραφίστρια. Οι ατέλειωτες ώρες συνεργασίας μας και η κοπιώδης εργασία για τη σύνθεση και την ολοκλήρωση του, αποτελούσαν για μένα αλλά και γι'αυτούς ένα καλό παράδειγμα του μόχθου, της προσπάθειας, των δυσκολιών, της χαράς, της ευχαρίστησης, της ικανοποίησης και τέλος της κατάκτησης που αγαλλιάζουν έναν Πανεπιστημιακό Δάσκαλο, αλλά και νέους Επιστήμονες που προσπαθούν να δώσουν τις γνώσεις τους μέσα από τη "γέννηση" ενός παρόμοιου πονήματος. Ο ευτυχής αυτός συνδυασμός δείχνει την αναγκαιότητα συνεργασίας της “παλαιάς” γενιάς των αιματολόγων μορφολόγων με τη “νέα” γενιά που εφαρμόζει τις ηλεκτρονικές και ψηφιακές τεχνικές στην υπηρεσία της αιματολογίας και των σύγχρονων τρόπων μεταφοράς γνώσης. Ικανή βοήθεια και ενθάρρυνση στην προσπάθειά μου έδωσαν και οι αγαπημένοι Συνάδελφοι μου και Φίλοι Νόρα Βύνιου, Βαγγέλης Τέρπος, Κώστας Κωνσταντόπουλος, Αναστασία Καραφουλίδου, Γιάννης Ρόμπος, Κώστας Μαρκάκης, Έρση Βοσκαρίδου, Ελένη Πλατά, Ρένια Γιαλεράκη, Νίκος Χαρχαλάκης, Ανθούλα Τραυλού, Στάθης Παπαβασιλείου, Βούλα Ρούσσου, Ελένη Χανδρινού, Φίλιππος Δεληγιάννης, Στάθης Βαβουράκης, Χρήστος Ποζιόπουλος, Μιχάλης Σαμάρκος, Γιάννης Κάκκας, Μαρία Γαβαλάκη, Γεωργία Κανελλοπούλου, Κατερίνα Τσουκαλά, Λία Τσιμπερίδου, Έφη Αποστολίδου, Βερονίκη Κομνηνάκα, Όλγα Μπενοπούλου, Μαρίνα Μαντζουράνη, Μαρία Τσιρώνη, Κώστας Κοροβέσης, Άγγελος Σαραντόπουλος, Γιώργος Παπανικολάου, Γιώργος Ανδρούτσος, Δημήτρης Τραφαλής, Μαρία Αγγελοπούλου, Σταυρούλα Μασουρίδη, Στέλλα Κοκόρη, Μαρίνα Σιακαντάρη, Εβελίνα Δημητριάδου, Στέργιος Τασσιόπουλος, Κώστας Νοδάρος, Κώστας Αναργύρου, Περικλής Μελάς, Γιώργος Κοροπούλης, Αναστασία Λειβαδά, Βάσω Ρωμανού, Αργυρώ Παπαδόγιαννη, Νάγια Μπομπότση, Άννα Πετροπούλου, Ελένη Γκουμάκου, Αργύρης Τσαντές, Ευτυχία Μυτηλιναίου, Έλσα Κάμπος, Θόδωρος Βασικακόπουλος, Αντώνης Αντωνιάδης, Κλειώ Χατζάρα, Θανάσης Καραγιάννης, Τηλέμαχος Αντωνίου, Θεοχάρης Συνειφακούλης, Ξανθούλα Γιακουμή, Αλέκα Πέτρου, Χάρης Φλούδας, Νίκος Ευαγγελάτος, Χριστίνα Καλπαδάκη, Χαρά Γαλάνη, Σωτήρης Σαχανάς, Παντελής Τσιρκινίδης, Μαρία Μοσχογιάννη, Τιτίκα Χατζηλεωνίδα, Βασιλική Παππή, Σπύρος Μπούρος, Γιώργος Μπούτζιος, Χρήστος Μπόμπορης, Γιώργος Ανδρεόπουλος, Γιάννης Μεταξάς, Εύα Παπαγεωργίου, Γιάννης Ασημακόπουλος, Θέμης Νταλαγιώργος, Παναγιώτης Διαμαντόπουλος, Κατερίνα Κατσανδρή, Γιάννης Δαλαμάγκας, Χάρης Καζάκος, Ματίνα Χατζηνικολάου, Φραγκίσκος Οικονόμου, Νίκος Γρατσίας, Πέτρος Τζαφέστας, Μιχάλης Μαρκόπουλος, Δέσποινα Μαυρογιάννη, Ντίνος Λιλάκος, Βασιλική Καλότυχου, Κατερίνα Παλιόνικο, Ιωάννα Κούρτη, Σούλα Καπότη, Κατερίνα Γραμμένου, με τις παρατηρήσεις τους για επιμέρους κεφάλαια και για βελτιώσεις που αφορούσαν την αρτιότητα και το περιεχόμενο αυτής της έκδοσης, αφού αποτελούσαν για μένα την "αντίπερα όχθη" και αντιπροσώπευαν αυτούς για τους οποίους γράφτηκε και απευθύνεται αυτή έκδοση και τους οποίους ευχαριστώ θερμά. Θερμά επίσης ευχαριστώ τους Συναδέλφους κ. Ξενοφώντα Γιαταγάνα, κ. Ελένη Βαριάμη, κ. Έλπη Κρητικού-Γρίβα και κ. Αφρροδίτη Λουτράδη-Αναγνώστου, που μου έδωσαν παρασκευάσματα από το προσωπικό τους αρχείο.

Άπειρα ευχαριστώ εκφράζω στους Δασκάλους μου κ.κ. Φαίδωνα Φέσσα, Elianne Gluckman, Ξενοφώντα Γιαταγάνα, Γιώργο Ηλιόπουλο και Δημήτρη Λουκόπουλο καθώς και στους Δασκάλους και Φίλους μου κ.κ. Τιτίκα Μανδαλάκη, Φώτη Παυλάτο, Φαίδωνα Κακλαμάνη, Ηλία Φωκά, Γιώργο Σταματέλο, Θωμά Τασιόπουλο και Αναστασία Τασιοπούλου που με μύησαν στον θαυμαστό κόσμο της κυτταρολογίας του αίματος και της Παθολογίας και στους οποίους οφείλω την παιδεία μου στην Α’ Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών και είναι βέβαιο ότι χωρίς τη δική τους παρουσία στην ιατρική μου σταδιοδρομία, δεν θα ήταν δυνατή η δημιουργία αυτού του πονήματος. Ιδιαίτερα θα ήθελα να ευχαριστήσω και να εκφράσω την απέραντη αγάπη μου στην κ. Μαρία Τσόγκα για τις ατελείωτες ώρες συνεργασίας που χρειάστηκαν για τη διαμόρφωση των κειμένων αυτού του πονήματος και για την αμέριστη βοήθεια, συμπαράστασή της και την ηθική τόνωση σε όλη τη διάρκεια αυτής της αρκετά επίπονης προσπάθειας, που θα ήταν αδύνατη χωρίς τη δική της πολύτιμη βοήθεια.

Εκφράζω επίσης τις ευχαριστίες, την αγάπη και το θαυμασμό μου στη ζωγράφο κ. Λίλη Ελευθερίου για την τιμή που μου έκανε ένα θαυμάσιο έργο της να κοσμήσει εικαστικά το εξώφυλλο του Άτλαντα και να μας δώσει έτσι την ευκαιρία να σπάσουμε με τη σκέψη και τη φαντασία μας, το φράγμα της καθημερινότητας και να οδηγηθούμε στον ελκυστικό χώρο της καλλιτεχνικής απόλαυσης.

Θερμά ευχαριστώ το προσωπικό των εκδόσεων "ΝΗΡΕΑΣ" και ιδιαίτερα τον καλό μου Φίλο Βασίλη Κατούφα για την ενθάρρυνσή του για την πραγματοποίηση αυτής της έκδοσης, καθώς και την κόρη μου Ραλλού Μελέτη για την ουσιαστική και πολύτιμη βοήθειά του με αστείρευτες ιδέες για την καλλιτεχνική φροντίδα στη διαμόρφωση της εμφάνισης του Άτλαντα, με αφιέρωση ατελείωτου χρόνου.

Πίσω